Sinh Nhật Thứ 50 Của “Layla”

Đúng 50 năm về trước, cũng vào đầu mùa thu 1970, một nhóm những tay đàn, tay trống thuộc hàng cự phách kéo nhau vào Criteria Studio ở thành phố Miami, tiểu bang Florida. Trong số đó có Eric Clapton và Duane Allman. Khi ấy Eric Clapton vừa chia tay nhóm Cream, rồi nhóm Blind Faith, còn Duane Allman vẫn là tay đàn chính của nhóm rock gia đình The Allman Brothers Band. 

Từ những buổi hội tụ đàn hát ghi ấm ấy đã hình thành nên một album nhạc rock trứ danh nhất mọi thời, một đĩa nhạc được giới phê bình sau này công nhận là "kim chỉ nam" cho lối chơi rock guitar điện của những năm 1970. Đó là album Layla and Other assorted love songs. Nhưng tên nhóm ghi âm chẳng phải Eric Clapton, cũng không là Duane Allman, mà là Derek and the Dominos. Và ca khúc hay nhất, được yêu thích nhất, tán tụng nhiều nhất trong album này chính là bài Layla. 

Eric Clapton soạn bài này cùng với tay trống Jim Gordon của nhóm Dominos. Layla là tên một mỹ nhân trong bài thơ tình buồn Layla và Manjun trong nền văn minh Ba Tư thời xưa. Eric mượn tên ấy để mô tả người đẹp trong lòng anh, Pattie Boyd, nàng siêu mẫu thời đó và là vợ của một người bạn thân của anh, thành viên tứ quái The Beatles-George Harrison. Yêu người đã có chồng là phạm tội, người ấy còn là vợ của bạn thân thì phạm tội lớn hơn, nên Eric chỉ biết câm nín, thố lộ mối tình đơn phương của mình qua lời ca và tiếng rít của guitar. Cũng vì nguyên nhân cảm thấy mình tội lỗi này mà Eric Clapton đã không đưa tên mình vào bìa đĩa nhạc khiến nó không bán được thật nhiều ấn bản. Phải đến đầu mùa hè năm 1972, khi ca khúc Layla được tung ra ở đĩa đơn và phát đi trên radio thì album mới được chú ý. Nhưng đã quá trễ cho Duane Allman (anh đã qua đời); và nhóm Derek and the Dominos cũng đã tan rã!

Nhưng cú guitar của Duane Allman, nghe đâu dựa vào ca khúc As the years go passing by của Albert King, phần intro của bài Layla, đã nhanh lẹ bám tim giới trẻ yêu nhạc thời đó và cứ thế tiếp diễn mãi cho đến nay, trở thành phần dạo đầu guitar rock nổi tiếng lịch sử nhạc trẻ! Càng cuốn hút hơn là khúc nhạc piano kéo dài ở phần hai của ca khúc. Đây là công lao sáng tác của Jim Gordon, một nghệ sĩ từng “đập trống” cho rất nhiều nghệ sĩ ghi âm nên những đĩa nhạc tuyệt vời tại Los Angeles trong những năm 1960.

Eric Clapton từng kể cho tạp chí Guitar Player rằng, "Jim Gordon vào studio để ghi âm cho đĩa riêng của anh ta, chúng tôi chẳng hay biết gì cho đến một hôm tình cờ phát hiện. Tôi đã hỏi xin anh ta phần piano ấy và anh ta đã đồng ý. Thế là chúng tôi có hai phần nhạc khác nhau mà ráp thành một bài nhạc dài thật hay!". Phần Bobby Whitlock, người chơi keyboard trong nhóm Dominos thì kể với trang của các fan của Eric Clapton whereseric.com rằng, "Eric sáng tác cả bài Layla, phần piano của Jim chẳng ăn nhập gì vào đó. Nó là một giai điệu tạo ra bởi Rita Coolidge, bạn gái cũ của Jim. "Mà Jim tệ đến độ lấy nó của Rita và không hề giới thiệu phần soạn piano ấy là của Rita". Bobby Whitlock cho rằng bài Layla sẽ hay hơn nếu loại phần dạo piano ấy ra!

Trong cuốn hồi ký Delta Lady: A Memoir by Rita Coolidge xuất bản năm 2016, nữ nghệ sĩ country pop Rita Coolidge khẳng định cô là tác giả và đáng lý ra phải được nhìn nhận và được chia tác quyền. Phần tiền ấy chắc chắn rất nhiều sau nửa thế kỷ Layla lẫy lừng! Nó đã trở thành một ca khúc rock classic. Năm 1992, Eric Clapton ghi âm bản accoustic cho chương trình MTV Unplugged. Và rồi bản chơi guitar thuần ấy sau này cũng được ghi trong album Unplugged của chính Eric Clapton, cùng với bài ca trứ danh khác là Tears in Heaven. Album Unplugged trở thành đĩa nhạc bán chạy nhất trong sự nghiệp sáng tác, đàn ca của Eric Clapton với trên 26,5 triệu bản. Và hơn 20 năm sau lần ghi âm đầu tiên, bài Layla không có tiếng đàn, tiếng trống của Dominos mà chỉ của Eric Clapton, đã đoạt giải Grammy Ca khúc Rock xuất sắc nhất. 

Pattie Boyd sau này ly dị George Harrison rồi trở thành vợ của Eric Clapton (là đề tài của bài tình ca bất hủ khác, Wonderful Tonight) nhưng rồi họ cũng chia tay nhau. Phần Jim Gordon thì bị cầm tù, bị nhốt vào viện tâm thần từ năm 1983 vì trong một lần nổi cơn điên loạn anh đã giết chết chính mẹ của mình.

Thenewviet.com